Ξέχειλος από τις απόψεις σου και τη δική σου γνώση.
Πρέπει να αδειάσεις το μυαλό σου από όσα ξέρεις μέχρι τώρα και να ξεχάσεις τις παλιές σου συνήθειες για να είσαι ανοιχτός για καινούργια μάθηση.
📎 Η φράση «Το ποτήρι ξεχείλισε, δεν χωράει άλλο» είναι μια μεταφορική έκφραση που συναντάται συχνά, όχι μόνο στις πολεμικές τέχνες, αλλά και σε πολλές πτυχές της ζωής. Η ιδέα που κρύβεται πίσω από αυτή τη φράση μας προτρέπει να σκεφτούμε το μυαλό μας ως ένα ποτήρι, ένα δοχείο που γεμίζει με γνώση, εμπειρίες, απόψεις και συνήθειες. Όταν το ποτήρι γεμίσει υπερβολικά, δεν μπορεί να δεχτεί τίποτε νέο, η υπερπλήρωση του δημιουργεί ένα φράγμα που μας αποτρέπει από το να μάθουμε και να εξελιχθούμε. Στο πλαίσιο της διδασκαλίας του καράτε και της προσωπικής ανάπτυξης, αυτή η έννοια είναι κρίσιμη. Για να προοδεύσει κάποιος, πρέπει να είναι διατεθειμένος να “αδειάσει” το ποτήρι του, να απελευθερωθεί από τα δεσμά των προγενέστερων αντιλήψεων και να δημιουργήσει χώρο για νέες ιδέες και γνώσεις.
Το Μυαλό ως Ποτήρι
📎 Ο ανθρώπινος νους λειτουργεί σαν ένα ποτήρι που μπορεί να γεμίσει με εμπειρίες, γνώσεις και πεποιθήσεις. Καθώς μεγαλώνουμε και εκπαιδευόμαστε, γεμίζουμε το ποτήρι μας με διάφορες πληροφορίες και απόψεις. Όμως, όταν το ποτήρι μας γεμίσει στο όριο και δεν υπάρχει πια χώρος για κάτι νέο, τότε σταματάμε να μαθαίνουμε. Ο νους που είναι γεμάτος από γνώσεις ή απόλυτες βεβαιότητες δεν μπορεί να δεχτεί φρέσκιες ιδέες, δεν μπορεί να είναι ευέλικτος, και επομένως, δεν μπορεί να εξελιχθεί περαιτέρω.
📎 Στο καράτε, όπως και σε άλλες πολεμικές τέχνες, η στάση του μαθητή απέναντι στη μάθηση είναι θεμελιώδης. Ένας μαθητής που θεωρεί ότι γνωρίζει ήδη τα πάντα για μια τεχνική ή ότι έχει φτάσει στο μέγιστο επίπεδο, εμποδίζει τη δική του εξέλιξη. Ο δρόμος προς την αριστεία στις πολεμικές τέχνες είναι ένας αδιάκοπος αγώνας με τον εαυτό μας και την ψευδαίσθηση της πλήρους γνώσης. Για να εξελιχθούμε, πρέπει να είμαστε διατεθειμένοι να αμφισβητούμε όσα νομίζουμε ότι ξέρουμε, να εγκαταλείπουμε τις παλιές μας συνήθειες και να αντιμετωπίζουμε κάθε νέα πληροφορία με ανοιχτό μυαλό και ταπεινότητα.
Η Ψευδαίσθηση της Γνώσης
📎 Ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στην προσωπική εξέλιξη είναι η ψευδαίσθηση ότι έχουμε ήδη κατακτήσει όλη τη γνώση που χρειαζόμαστε. Όταν κάποιος πιστεύει ότι γνωρίζει ήδη τα πάντα, κλείνει την πόρτα σε κάθε νέα πληροφορία ή διαφορετική προσέγγιση. Η ψευδαίσθηση αυτή είναι επικίνδυνη, διότι μας κρατά δέσμιους στο παρελθόν, στις παλιές μας πεποιθήσεις και στις παρωχημένες πρακτικές μας. Δεν μπορούμε να προοδεύσουμε όταν το μυαλό μας είναι γεμάτο και αδιαπέραστο.
📎 Στο καράτε, αυτή η ψευδαίσθηση μπορεί να πάρει πολλές μορφές. Ένας μαθητής που πιστεύει ότι έχει ήδη μάθει όλες τις βασικές τεχνικές ή ότι δεν έχει πια τίποτα να μάθει από τον δάσκαλό του, περιορίζει την εξέλιξή του. Στις πολεμικές τέχνες, ακόμα και οι πιο απλές κινήσεις, όπως το βασικό χτύπημα ή η στάση, μπορούν να εξελιχθούν και να τελειοποιηθούν με την πάροδο του χρόνου. Ένας πραγματικά σοφός ασκούμενος κατανοεί ότι η διαδικασία της μάθησης είναι ατέρμονη και ότι πάντα υπάρχει κάτι νέο να μάθει, ανεξαρτήτως του επιπέδου στο οποίο βρίσκεται.
📎 Αυτό συνδέεται άμεσα με την έννοια του “άδειασματος” του ποτηριού. Όταν το ποτήρι μας είναι γεμάτο με τις παλιές μας συνήθειες, τις απόψεις και τις βεβαιότητές μας, δεν υπάρχει χώρος για κάτι νέο. Πρέπει να μάθουμε να αδειάζουμε το μυαλό μας, να αφήνουμε πίσω ό,τι ξέραμε μέχρι τώρα και να προσεγγίζουμε κάθε νέα πρόκληση με την ανοιχτότητα και την ταπεινότητα ενός αρχάριου. Το “κενό” αυτό μας επιτρέπει να υποδεχτούμε τη νέα γνώση και να επαναπροσδιορίσουμε τη σχέση μας με την τέχνη μας.
Η Προσέγγιση του Αδειάζω το Ποτήρι στην Εκπαίδευση
📎 Στο καράτε, η διαδικασία του “αδειάσματος του ποτηριού” συνδέεται με μια συγκεκριμένη στάση απέναντι στην εκπαίδευση. Είναι μια διαδικασία συνεχούς αμφισβήτησης των δεξιοτήτων και των αντιλήψεών μας, και την αποδοχή του γεγονότος ότι πάντα υπάρχει κάτι νέο να μάθουμε. Κάθε νέα τεχνική, κάθε καινούργια κίνηση, ακόμα και η ίδια η επανάληψη των βασικών, μπορεί να μας οδηγήσει σε βαθύτερη κατανόηση της τέχνης μας. Αυτή η προσέγγιση απαιτεί πνευματική διαύγεια, αφοσίωση και την προθυμία να αφήσουμε πίσω τον εγωισμό μας.
📎 Η προσέγγιση του αδειάζω το ποτήρι στο καράτε μπορεί να εφαρμοστεί σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης. Ένας αρχάριος μαθητής πρέπει να είναι έτοιμος να απορροφήσει κάθε νέα πληροφορία με ανοιχτό μυαλό, αλλά και ένας πιο προχωρημένος μαθητής ή ακόμα και ο προπονητής, πρέπει να παραμείνει δεκτικός σε νέες ιδέες και τεχνικές. Το καράτε δεν είναι κάτι στατικό· είναι μια ζωντανή τέχνη που εξελίσσεται διαρκώς. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και οι πιο έμπειροι ασκούμενοι μπορούν να μάθουν κάτι νέο, εφόσον είναι πρόθυμοι να αφήσουν πίσω τις προϋπάρχουσες γνώσεις τους.
Εγκατάλειψη των Παλιών Συνηθειών
📎 Ένα από τα πιο δύσκολα στοιχεία της προσέγγισης του αδειάσματος είναι η εγκατάλειψη των παλιών μας συνηθειών. Οι συνήθειες αυτές είναι συχνά βαθιά ριζωμένες, όχι μόνο στον τρόπο που ασκούμαστε, αλλά και στον τρόπο που σκεφτόμαστε. Στο καράτε, για παράδειγμα, ένας μαθητής μπορεί να έχει υιοθετήσει μια συγκεκριμένη στάση ή έναν συγκεκριμένο τρόπο εκτέλεσης μιας κίνησης και να πιστεύει ότι είναι ο καλύτερος δυνατός τρόπος. Όμως, αυτή η πεποίθηση μπορεί να τον περιορίζει. Η αληθινή ανάπτυξη έρχεται όταν είμαστε πρόθυμοι να αμφισβητήσουμε αυτές τις συνήθειες και να δοκιμάσουμε κάτι νέο.
📎 Η εγκατάλειψη των παλιών συνηθειών δεν είναι εύκολη διαδικασία. Απαιτεί ταπεινότητα και αυτογνωσία. Σημαίνει να αποδεχτούμε ότι, παρά τις γνώσεις και τις εμπειρίες μας, πάντα υπάρχει περιθώριο για βελτίωση και ανάπτυξη. Αυτό ισχύει τόσο στις τεχνικές του καράτε όσο και στην προσωπική μας ζωή. Οι παλιές μας συνήθειες, οι απόψεις και οι βεβαιότητές μας συχνά αποτελούν εμπόδιο στην εξέλιξή μας, και μόνο όταν είμαστε πρόθυμοι να τις εγκαταλείψουμε μπορούμε να προχωρήσουμε στο επόμενο στάδιο της ανάπτυξής μας.
Δεκτικός προς την Καινούργια Μάθηση
📎 Το τελευταίο βήμα στην προσέγγιση αδειάσματος είναι η δεκτικότητα προς την καινούργια μάθηση. Αφού αδειάσουμε το ποτήρι μας από τις παλιές μας γνώσεις και συνήθειες, πρέπει να είμαστε έτοιμοι να γεμίσουμε ξανά, αυτή τη φορά με νέες, πιο εμπλουτισμένες γνώσεις. Η διαδικασία αυτή αυτή δεν αφορά μόνο την αποδοχή νέων τεχνικών ή πληροφοριών, αλλά και την προθυμία να δοκιμάσουμε διαφορετικούς τρόπους σκέψης και προσέγγισης.
📎 Στο καράτε, αυτό μπορεί να σημαίνει την εκμάθηση νέων στυλ πολεμικών τεχνών, την κατανόηση της φιλοσοφίας του καράτε ή ακόμα και την προσαρμογή των τεχνικών μας σε διαφορετικά πλαίσια. Η πραγματική διαλακτικότητα προς τη μάθηση απαιτεί πνευματική ευελιξία και την αποδοχή ότι η πορεία προς την αριστεία δεν είναι μια γραμμική διαδρομή, αλλά μια συνεχής διαδικασία αναθεώρησης και προσαρμογής.
📌 Η φράση “Το ποτήρι ξεχείλισε, δεν χωράει άλλο” μας υπενθυμίζει ότι η μάθηση και η προσωπική ανάπτυξη απαιτούν συνεχή αμφισβήτηση και ανοιχτό μυαλό. Στο καράτε, η διαδικασία αυτή είναι ζωτικής σημασίας για την πρόοδο του ασκούμενου. Πρέπει να είμαστε πρόθυμοι να “αδειάσουμε” το ποτήρι μας, να εγκαταλείψουμε τις παλιές μας συνήθειες και πεποιθήσεις και να προσεγγίσουμε κάθε νέα πρόκληση με ανοιχτό μυαλό και ταπεινότητα έτσι ώστε να υπάρχει χώρος για νέα μάθηση.
Η προσέγγιση του «αδειάζω το ποτήρι μου» δεν είναι εύκολη, αλλά είναι απαραίτητη για όσους επιθυμούν να προχωρήσουν στο μονοπάτι του καράτε και της προσωπικής ανάπτυξης. Είναι μια διαδικασία συνεχούς αυτογνωσίας, εγκατάλειψης των παλιών βεβαιοτήτων και προθυμίας για νέα μάθηση. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, το ποτήρι μας δεν θα ξεχειλίσει ποτέ, διότι πάντα θα υπάρχει χώρος για κάτι νέο και συναρπαστικό.
Τριαντάφυλλος Βασίλης
Προπονητής Καράτε αναγνωρισμένος από την Γενική Γραμματεία Αθλητισμού και την Παγκόσμια Ομοσπονδία Καράτε (W.K.F), Προπονητής Ειδικής Αγωγής με ειδίκευση στα παιδιά.