Η χρήση του καράτε ως μέσο αυτοάμυνας είναι ένα θέμα που άπτεται τόσο ηθικών όσο και νομικών παραμέτρων. Ένας καρατέκα δεν διδάσκεται μόνο πώς να αμύνεται, αλλά και πότε είναι δικαιολογημένο να το κάνει. Η φιλοσοφία του καράτε εστιάζει στην αποφυγή της σύγκρουσης και στη χρήση της δύναμης μόνο ως έσχατη λύση. Ωστόσο, υπάρχουν συγκεκριμένες συνθήκες υπό τις οποίες κάποιος έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιήσει το καράτε για να προστατεύσει τον εαυτό του ή άλλους.
Όταν υπάρχει άμεση και πραγματική απειλή
Η αυτοάμυνα επιτρέπεται όταν κάποιος δέχεται μια άμεση και επικείμενη απειλή για τη σωματική του ακεραιότητα. Δεν αρκεί ένα λεκτικό επεισόδιο ή μια απλή πρόκληση για να δικαιολογηθεί η χρήση βίας. Ο κίνδυνος πρέπει να είναι πραγματικός και άμεσος, όπως μια φυσική επίθεση, μια απειλή με όπλο ή μια κατάσταση όπου η σωματική βλάβη φαίνεται αναπόφευκτη.
Όταν δεν υπάρχει άλλη εναλλακτική λύση
Το καράτε διδάσκει πρώτα την αποφυγή της σύγκρουσης. Αν υπάρχει η δυνατότητα διαφυγής ή εκτόνωσης της έντασης με μη βίαιο τρόπο, αυτή πρέπει να προτιμηθεί. Η χρήση των τεχνικών του καράτε δικαιολογείται μόνο όταν δεν υπάρχει άλλη επιλογή και όταν η αποχώρηση από τη σκηνή δεν είναι εφικτή χωρίς να τεθεί σε κίνδυνο ο ίδιος ή κάποιος άλλος.
Όταν η αντίδραση είναι ανάλογη της απειλής
Ο καρατέκα πρέπει να χρησιμοποιήσει την ελάχιστη δυνατή βία για να εξουδετερώσει την απειλή. Αν κάποιος δέχεται μια μικρή σωματική πρόκληση (π.χ. μια σπρωξιά), η υπερβολική αντίδραση (π.χ. ένα δυνατό χτύπημα) δεν είναι δικαιολογημένη. Η αυτοάμυνα δεν είναι εκδίκηση ούτε τιμωρία· είναι ένας τρόπος να προστατευτεί κάποιος από έναν πραγματικό κίνδυνο.
Όταν υπερασπίζεται κάποιον αδύναμο ή ανυπεράσπιστο
Ένας καρατέκα έχει την ηθική υποχρέωση να υπερασπιστεί κάποιον που δεν μπορεί να προστατευτεί μόνος του, όπως ένα παιδί, ένας ηλικιωμένος ή ένα άτομο με αναπηρία. Ωστόσο, και εδώ ισχύουν οι ίδιες αρχές: η απειλή πρέπει να είναι άμεση, η βία να είναι η τελευταία επιλογή και η αντίδραση να είναι ανάλογη της κατάστασης.
Όταν η χρήση βίας είναι σύμφωνη με τον νόμο
Σε πολλές χώρες, η αυτοάμυνα είναι νομικά επιτρεπτή μόνο εφόσον πληρούνται συγκεκριμένα κριτήρια, όπως η αναλογικότητα και η αναγκαιότητα της άμυνας. Αν κάποιος χρησιμοποιήσει υπερβολική βία ή συνεχίσει να επιτίθεται αφού η απειλή έχει εξαλειφθεί, μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπος με νομικές συνέπειες. Ένας αληθινός καρατέκα πρέπει να γνωρίζει όχι μόνο πώς να αμύνεται, αλλά και τις ευθύνες που έχει απέναντι στον νόμο και την κοινωνία.
📌 Το καράτε είναι ένα εργαλείο αυτοάμυνας, αλλά και ένα μονοπάτι πειθαρχίας, αυτοελέγχου και ηθικής υπευθυνότητας. Η χρήση του πρέπει να γίνεται μόνο όταν είναι απολύτως απαραίτητο, με αυτοσυγκράτηση και με σεβασμό στη ζωή και την αξιοπρέπεια των άλλων. Ο αληθινός πολεμιστής δεν είναι αυτός που μάχεται χωρίς λόγο, αλλά αυτός που γνωρίζει πότε να σταθεί, πότε να αποχωρήσει και πότε να υπερασπιστεί το δίκαιο με σύνεση και τιμή.
Τριαντάφυλλος Βασίλης
Προπονητής Καράτε αναγνωρισμένος από την Γενική Γραμματεία Αθλητισμού και την Παγκόσμια Ομοσπονδία Καράτε (W.K.F), Προπονητής Ειδικής Αγωγής με ειδίκευση στα παιδιά.
